گیربکس اتوماتیک در حال حاضر رانندگی آسان و ایمن‌تری را برای رانندگان فراهم کرده است؛ اما خرابی آن پرهزینه‌تر گیربکس‌های قدیمی است و گاهی اوقات می‌تواند مخارج بسیار کمرشکن را به صاحب خودرو تحمیل کند. مواردی مانند خرابی توربین یا تورک کانورتور، خرابی ساعت گیربکس، خرابی کلاچ‌های مربوطه از شایع‌ترین نشانه‌های بروز ایراد در گیربکس اتوماتیک خودرو ها در ایران هستند، در متل قو نیز برای رفع خرابی‌های گیربکس اتوماتیک تعمیرگاه تخصصی ایجاد شده است، جاده‌های شمال کشور ایران به غیر جاز جاده‌های اصلی معمولی شرایط مناسبی برای رانندگی ندارند که این امر می‌تواند احتمال آسیب‌دیدن به گیربکس اتوماتیک خودروی شما را دوچندان کند.
انواع گیربکس اتوماتیک
گیربکس‌های اتوماتیک به صورت عمده در چهار نوع اصلی تقسیم می‌شوند:
1. گیربکس اتوماتیک تورک کانورتر (Torque Converter Automatic Transmission):
گیربکس اتوماتیک تورک کانورتر یکی از رایج‌ترین انواع گیربکس اتوماتیک است. در این نوع گیربکس، برای انتقال گشتاور از موتور به گیربکس از یک تورک کانورتر استفاده می‌شود. تورک کانورتر یک واحد هیدرولیکی است که با استفاده از روغن، گشتاور را به گیربکس منتقل میکند. این نوع گیربکس به طور عمده در خودروهای سواری استفاده می‌شود.
2. گیربکس اتوماتیک دوگانه‌سرعته (Dual Clutch Transmission – DCT):
گیربکس اتوماتیک دوگانه‌سرعته دارای دو سیستم جداگانه برای دنده‌بکس و کلاچ است. هر یک از سیستم‌ها به تعداد دنده‌های زوج و فرد متصل است. این نوع گیربکس از تکنولوژی پیشرفته‌تری نسبت به گیربکس تورک کانورتر برخوردار است و در خودروهایی با عملکرد و سرعت بالا مانند خودروهای ورزشی استفاده می‌شود.
3. گیربکس اتوماتیک متغیر پیوسته (Continuously Variable Transmission – CVT):
گیربکس اتوماتیک متغیر پیوسته استفاده از یک سیستم بدون دنده را فراهم میکند. در این نوع گیربکس، نسبت دنده به صورت متغیر تنظیم می‌شود، به جای استفاده از دنده‌های ثابت. این سیستم به طور عمده در خودروهای شهری و اقتصادی استفاده می‌شود و بهبود کارایی سوخت و راندمان خودرو را فراهم میکند.
4. گیربکس اتوماتیک نیمه‌خودکار (Automated Manual Transmission – AMT):
گیربکس اتوماتیک نیمه‌خودکار در واقع یک گیربکس دستی است که با استفاده از یک سیستم خودکارسازی، فرایند تغییر دنده را برعهده می‌گیرد. در این نوع گیربکس، کلاچ به صورت خودکار تنظیم و فعال می‌شود، بدون نیاز به دستکاری دستی. این نوع گیربکس در خودروهایی با قیمت مقرون به صرفه و سطح کارایی متوسط استفاده می‌شود.
گیربکس‌های اتوماتیک جدید چه پیشرفت‌هایی نسبت به قبل داشته‌اند؟
گیربکس‌های اتوماتیک جدید نسبت به نسل‌های قبلی خود پیشرفت‌های مهمی داشته‌اند. در زیر، به برخی از این پیشرفت‌ها اشاره می‌کنم:
1. بهبود کارایی سوخت: گیربکس‌های اتوماتیک جدید توانسته‌اند بهبودی قابل توجه در کارایی سوخت خودروها ایجاد کنند. با بهینه‌سازی سیستم‌های هیدرولیکی و الکترونیکی، تلفات کمتری در انتقال گشتاور و انرژی رخ می‌دهد، که منجر به کاهش مصرف سوخت و افزایش راندمان خودرو می‌شود.
2. سرعت تغییر دنده: گیربکس‌های اتوماتیک جدید قادر به تغییر سریعتر دنده‌ها هستند. این به معنای رانندگی بیشتری با پاسخگویی سریعتر و صاف‌تر در شرایط مختلف است. همچنین، با بهره‌گیری از فناوری‌های مدیریت الکترونیکی پیشرفته، گیربکس‌های اتوماتیک جدید قادر به تطبیق با سبک رانندگی راننده و شرایط جاده می‌باشند.
3. تعداد دنده‌ها: گیربکس‌های اتوماتیک جدید بیشترین تعداد دنده‌ها را در مقایسه با نسل‌های قبلی دارند. این تعداد بیشتر دنده‌ها به معنای دستیابی به نسبت دنده‌های بهتر و بازه عملکرد گسترده‌تر است. این امر منجر به بهبود کارایی خودرو در سرعت‌های بالا و کاهش مصرف سوخت در سرعت‌های پایین می‌شود.
4. فناوری هیدرولیکی و الکترونیکی پیشرفته: گیربکس‌های اتوماتیک جدید از فناوری‌های پیشرفته هیدرولیکی و الکترونیکی بهره می‌برند. سنسورها، کنترلرها و نرم‌افزارهای پیشرفته‌تری برای مدیریت بهتر عملکرد گیربکس استفاده می‌شوند. این فناوری‌ها به گیربکس امکان ارائه تغییرات سریعتر و دقیق‌تر، تطبیق بهتر با شرایط جاده، و افزایش راحتی و کنترل در رانندگی را می‌دهند.
5. انتقال قدرت بهبود یافته: گیربکس‌های اتوماتیک جدید توانسته‌اند در انتقال قدرت بین موتور و چرخ‌ها بهبود قابل توجهی رداشته باشند. با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، گیربکس‌های اتوماتیک جدید قادر به انتقال گشتاور بیشتر و بهتری به چرخ‌ها هستند، که باعث افزایش قدرت و عملکرد خودرو می‌شود.
6. حالت‌های رانندگی متنوع: بسیاری از گیربکس‌های اتوماتیک جدید حالت‌های رانندگی متنوعی را ارائه می‌دهند. این حالت‌ها شامل حالت‌های اقتصادی، عملکردی، ورزشی و سفر بلند مدت است. هر حالت با تنظیمات مخصوص به خود، تجربه رانندگی متفاوتی را فراهم میکند و به راننده امکان می‌دهد براساس نیاز خود حالت مناسب را انتخاب کند.
7. اتصال به فناوری‌های رانندگی خودکار: گیربکس‌های اتوماتیک جدید قابلیت اتصال به فناوری‌های رانندگی خودکار را دارند. این به معنای قدرت بیشتر در تشخیص و پیش‌بینی شرایط جاده، کنترل هوشمند تر در ترافیک و رانندگی خودکار است. این اتصال باعث افزایش ایمنی و کنترل بیشتر در رانندگی می‌شود.
8. انتقال قدرت الکتریکی: با ظهور خودروهای الکتریکی و هیبریدی، گیربکس‌های اتوماتیک جدید قابلیت انتقال قدرت الکتریکی را نیز دارند. این گیربکس‌ها قادر به تطبیق با سیستم‌های پیچیده انتقال قدرت الکتریکی و ترکیب آن با موتور احتراق داخلی هستند.
به طور کلی، گیربکس‌های اتوماتیک جدید با بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته، بهبودی چشمگیر در کارایی، راندمان، کنترل و راحتی رانندگی فراهم کرده‌اند. همچنین، این گیربکس‌ها با توجه به تنوع حالت‌های رانندگی و اتصال به فناوری‌های جدید، تجربه رانندگی بهتری را به کاربران ارائه می‌دهند.
علائم نشان‌دهنده خرابی گیربکس اتوماتیک خودرو
احساس لرزش و تقه زدن هنگام درگیرشدن گیربکس
اگر احساس می‌کنید که خودروی شما بعدازاین که اهرم تعویض دنده در وضعیت درایو قرار می‌گیرد و شروع به حرکت می‌کنید، با لرزش یا تقه زدن هنگام سبک کردن دنده‌ها مواجه می‌شود، قطعاً گیربکس اتوماتیک خودروی شما دچار ایرادی شده است. در حالت عادی نباید هیچ لرزشی در عملکرد گیربکس شما احساس شود، همچنین تعویض دنده‌ها نیز تاحدامکان نرم و بدون تقه انجام می‌شود؛ بنابراین اگر با چنین مشکلاتی روبرو هستید، باید ابتدا نسبت به سالم، تمیز و کافی بودن روغن گیربکس اتوماتیک ماشین مطمئن شوید. در موارد شدیدتر این مشکل می‌تواند یکی از علائم خرابی ساعت گیربکس اتوماتیک یا علائم خرابی توربین گیربکس اتوماتیک باشد و برای رفع آن لازم است تا حتماً به تعمیرگاه تخصصی گیربکس اتوماتیک مراجعه کنید.
بوی سوختگی از گیربکس اتوماتیک
بوی سوختگی از سمت محفظه موتور دلایل مختلفی دارد. ابتدا مطمئن شوید که تمامی اتصالات، سیم‌ها، سوکت‌ها، لنت‌های ترمز سالم هستند و به‌هیچ‌وجه منشأ این بو نیستند. در این شرایط می‌شود گفت که احتمالاً بوی سوختگی از سمت جعبه‌دنده به مشام می‌رسد و این مورد می‌تواند یکی از نشانه‌های خرابی گیربکس اتوماتیک باشد. افزایش دمای گیربکس، کم‌بودن میزان روغن جعبه‌دنده، کثیف‌شدن و کاهش کیفیت روغن اتومات از جمله دلایل بروز این مشکل هستند.
عدم توجه به سرویس‌های دوره‌ای گیربکس اتوماتیک با عملکرد دنده‌های خورشیدی و تورک کانورتر در گیربکس اتوماتیک ارتباط مستقیمی دارد. اجزا و متعلقات گیربکس اتوماتیک در زمان استفاده به دمای بسیار بالایی می‌رسند و در صورت کافی‌نبودن روغن، عدم تعویض روغن‌موتور و ریختن روغن اشتباه؛ احتمال واردشدن آسیب جدی به مکانیزم آن وجود دارد. در حالت ایدئال بهتر است پس از هر 5000 کیلومتر کارکرد میزان سطح روغن گیربکس اتوماتیک به‌وسیلهٔ گیج تعبیه‌شده بررسی شود و توصیه می‌شود برای خودروهای عام مورداستفاده شهری روغن گیربکس اتوماتیک پس از هر 24 ماه یا 50 هزار کیلومتر، هرکدام زودتر اتفاق افتاد تعویض شود.
شنیده‌شدن صداهای زوزه در حالت خلاص دنده
اگر در وضعیت خلاص یا N صداهایی شبیه زوزه همراه با لرزش و کوبش از سمت گیربکس احساس می‌کنید، احتمالاً جعبه‌دنده اتوماتیک ماشین شما دارای نقص است. این مورد می‌تواند نشان‌دهنده خرابی شیر برقی گیربکس اتوماتیک یا نشانه وجود ایراد در توربین و سامانه‌های کلاچ جعبه‌دنده اتوماتیک باشد. درهرصورت خرابی ایجاد شده باشد به‌سرعت شناسایی و علت آن رفع شود.
خارج‌شدن دنده از وضعیت خود
اگر احساس می‌کنید که گیربکس اتوماتیک ماشین شما نمی‌تواند دنده موردنظر را در وضعیت ثابت نگه دارد، به طور ناگهانی آن را خلاص میکند، بدانید که جعبه‌دنده دچار ایراد است. این مورد می‌تواند یکی از علائم خرابی گیربکس اتوماتیک باشد و احتمالاً باید منشأ آن به نقص در ساعت گیربکس و شیر برقی‌ها مربوط باشد، در این شرایط لازم است که در این وضعیت به تعمیرکار متخصص برای عیب‌یابی دقیق مراجعه کنید.
درگیرنشدن گیربکس بعد از انتخاب حالت درایو
اگر اهرم تعویض دنده را در حالت درایو یا D قرار داده‌اید؛ اما احساس می‌کنید که ماشین همچنان گاز هرز می‌خورد و از جای خود حرکت نمی‌کند، بدانید که مشکلی در گیربکس اتوماتیک خودرو متعلقات آن به وجود آمده است. به‌احتمال زیاد این مورد می‌تواند یکی از علائم خرابی سلکتور گیربکس اتوماتیک خودروی شما باشد که با تعویض یا تنظیم مجدد آن می‌توانید این مشکل را رفع کنید.
لیزخوردن دنده
اگر فکر می‌کنید که هنگام حرکت با سرعت ثابت، دنده‌ها به طور غیرعادی تعویض می‌شوند، یعنی به‌جای این که سر جای خود ثابت باشند به وضعیت سبک یا سنگین‌تر به طور ناگهانی و غیرمنتظره تغییر حالت می‌دهند و یا مشکل لیزخوردن دنده مواجه هستید. این مورد می‌تواند ناشی از خرابی سلکتور یا ساعت گیربکس و شیر برقی‌های مربوطه باشد.
نشتی روغن از جعبه‌دنده اتوماتیک
اگر متوجه شدید که روغن گیربکس اتوماتیک ماشین نشتی دارد باید حتماً نسبت به رفع این عیب اقدام کنید، نشتی روغن یکی از علائم بروز خرابی برای گیربکس اتوماتیک است. جعبه‌دنده‌های اتوماتیک برای‌آنکه به طور مناسب به وظیفه خود عمل کنند، وابستگی بالایی به میزان روغن و همچنین سطح کیفیت آن دارند.
اگر مقدار روغن گیربکس اتوماتیک کاهش پیدا کند ممکن است خرابی‌های پرهزینه‌تری مثل ساییدگی صفحه کلاچ‌ها، خرابی تورک کانورتور، ساییدگی چرخ‌دنده‌ها و بلبرینگ‌ها در آن رخ دهد. روغن گیربکس اتوماتیک یکی از روغن‌های اصلی در گیربکس است که باید حتماً با روغن گیربکس مناسب جایگزین شود.
به‌طورکلی برای جلوگیری از خرابی گیربکس اتوماتیک ابتدا باید از عدم نشتی روغن جعبه‌دنده مطمئن شوید، سپس نسبت به تعویض روغن در بازه‌های زمانی اعلام شده از سوی کمپانی اقدام کنید. برخی از جعبه‌دنده‌های اتوماتیک دارای روغن لایف تایم هستند، یعنی تا زمانی که گیربکس دچار ایراد نشده نیازی به تعویض روغن گیربکس اتوماتیک وجود ندارد. اگر چراغ چک ماشین شما روشن می‌شود، این مورد هم می‌تواند یکی از نشانه‌های خرابی گیربکس اتوماتیک باشد. پس اگر با این وضعیت روبرو شدید، حتماً به تعمیرگاه بروید و از سلامت جعبه‌دنده ماشین خود اطمینان پیدا کنید تا از هزینه‌های بسیار سنگین تعمیر گیربکس اتوماتیک جلوگیری کنید.
نکات نگهداری از گیربکس اتوماتیک
برای نگهداری صحیح و بهینه گیربکس اتوماتیک، موارد زیر را مد نظر داشته باشید:
1. رعایت سرویس‌های منظم: رعایت برنامه سرویس و نگهداری تعیین شده توسط سازنده خودرو برای گیربکس اتوماتیک بسیار مهم است. سرویس‌های منظم شامل تعویض روغن گیربکس، تعویض فیلترها، بررسی و تنظیمات الکترونیکی و هیدرولیکی، و بررسی عملکرد کلی گیربکس است. اطمینان حاصل کنید که سرویس‌های منظم به موقع و با استفاده از قطعات و روغن‌های معتبر انجام می‌شود.
2. استفاده از روغن مناسب: استفاده از روغن گیربکس مناسب و با کیفیت بسیار حائز اهمیت است. بررسی دستورالعمل‌ها و توصیه‌های سازنده خودرو در مورد نوع و مشخصات روغن مورد استفاده برای گیربکس اتوماتیک را رعایت کنید. روغن مناسب به انتقال صحیح گشتاور و حفظ دقت عملکرد گیربکس کمک میکند.
3. جلوگیری از بارگذاری زیاد: به جای بارگذاری زیاد بر روی گیربکس اتوماتیک، سعی کنید رانندگی به شیوه‌ای صحیح و متعادل را رعایت کنید. استفاده از ترمز موتور برای تثبیت خودرو در صعودها و نزولها، تغییر دنده به موقع و به درستی، و اجتناب از شروع سریع و توقف ناگهانی می‌تواند به حفظ گیربکس کمک کند.
4. گرم کردن موتور قبل از رانندگی: قبل از شروع رانندگی، به موتور کافی زمان بدهید تا به دمای عملکرد مناسب برسد. این کار به روانی عملکرد گیربکس کمک میکند و خرابی‌های ناشی از استفاده در دماهای سرد را کاهش می‌دهد.
5. جلوگیری از سوختن چرخ‌ها: در صورت برخورد با شرایط رانندگی دشوار مانند برف، یخ، یا سطوح لغزنده، سعی کنید تا چرخ‌ها به طور ناخواسته سوخت نکنند. سوختن چرخ‌ها می‌تواند استرس زیادی بر روی گیربکس ایجاد کند و باعث خرابی آن شود. در صورت نیاز، از سیستم کنترل آنتی لاک (ABS) استفاده کنید.
6. جلوگیری از کشیده شدن خودرو: از کشیده شدن خودرو در حین حرکت خودداری کنید. این عمل باعث استرس زیاد بر روی گیربکس و سیستم جریان روغن می‌شود. در صورت نیاز به توقف یا تعویض جهت حرکت، از ترمز پارک استفاده کنید.
7. حفظ سیستم خنک‌کننده: اطمینان حاصل کنید که سیستم خنک‌کننده گیربکس اتوماتیک در حالت عملکرد صحیح قرار دارد. از تمیز بودن فن خنک‌کننده و رادیاتور اطمینان حاصل کنید و از انسدادها و لغزش برف یا یخ در این قسمت‌ها جلوگیری کنید.
8. توقف در صورت وجود علائم نامطلوب: در صورتی که علائم نامطلوبی مانند لرزش، صدای غیرعادی، ترمز خوردگی، یا هرگونه عملکرد نامناسب در گیربکس مشاهده می‌کنید، به سرعت خودرو را توقف دهید و به مکانیک متخصص مراجعه کنید تا مشکل را تشخیص و رفع کند.
9. رانندگی منظم: رانندگی منظم و بدون تغییرات ناگهانی در سرعت و شتاب به حفظ گیربکس کمک میکند. جلوگیری از تغییرات فوری در سرعت و توقف ناگهانی به حفظ عمر گیربکس کمک میکند.
10. آموزش دادن راننده‌های دیگر: اگر خودرو خود را به راننده‌های دیگر تحویل می‌دهید، آن‌ها را در مورد نکات مهم نگهداری گیربکس اتوماتیک آگاه سازید. آموزش آن‌ها در مورد استفاده صحیح از دنده‌ها، ترمز موتور، و تغییرات سرعت می‌تواند به جلوگیری از خرابی‌های ناشی از استفاده نادرست کمک کند.
با رعایت این نکات، می‌توانید عمر مفید گیربکس اتوماتیک خودرو را افزایش دهید و عملکرد بهینه آن را حفظ کنید. همچنین، همواره به راهنمایی‌ها و توصیه‌های سازنده خودرو اطمینان حاصل کنید و در صورت نیاز به تعمیر و خدمات، به متخصصین مجرب مراجعه کنید.
توصیه‌هایی برای نگهداری گیربکس اتوماتیک در شرایط آب و هوایی سرد
بله، در شرایط آب و هوایی سرد، نگهداری گیربکس اتوماتیک اهمیت بیشتری پیدا میکند. در زیر توصیه‌هایی برای نگهداری گیربکس اتوماتیک در شرایط آب و هوایی سرد را بررسی می‌کنید:
1. گرم کردن موتور: در شرایط سرد، به موتور کافی زمان بدهید تا به دمای عملکرد مناسب برسد قبل از شروع رانندگی. این کار به گیربکس اتوماتیک کمک میکند تا به طور صحیح و روان کار کند. معمولاً چند دقیقه گرم کردن موتور قبل از شروع رانندگی کافی است.
2. استفاده از ترمز موتور در صعودها و نزولها: در شرایط آب و هوایی سرد، سطوح لغزنده مانند برف و یخ می‌توانند مانع حرکت معمول خودرو شوند. برای پیشگیری از لغزش، در صعودها و نزولها از ترمز موتور استفاده کنید. با استفاده از ترمز موتور، چرخ‌ها کمتر به طور ناخواسته سوخته و گیربکس کمتر از استرس رنج می‌برد.
3. شروع حرکت به آرامی: در صورت شروع حرکت از حالت سکون، سعی کنید به آرامی و با توجه به شرایط سطح جاده حرکت کنید. شروع سریع و شتاب زیاد در شرایط سرد ممکن است باعث استرس زیاد بر روی گیربکس شود. همچنین، در صورت امکان، از حالت D به حالت L تغییر دنده دهید تا موتور در دوره RPM بالا باقی بماند و برای انتقال گشتاور به چرخ‌ها موثرتر باشد.
4. استفاده از روش‌های گرم‌کردن محرکه: در صورتی که خودرو دارای روش‌های گرم‌کردن محرکه است، از آن‌ها استفاده کنید. برخی خودروها دارای ویژگی‌هایی هستند که در شرایط سرد، موتور و گیربکس را گرم می‌کنند قبل از شروع رانندگی. این ویژگی‌ها معمولاً با عملکرد سیستم تهویه خودرو مرتبط هستند.
5. استفاده از روغن مناسب: در شرایط سرد، استفاده از روغن گیربکس مناسب و با کیفیت بسیار حائز اهمیت است. روغن مناسب در دماهای پایین بهترین عملکرد را ارائه میکند و حفاظت بیشتری برای گیربکس اتوماتیک فراهم میکند. در صورتی که به تعویض روغن نیاز دارید، از روغن با ویژگی‌هایی مانند ویسکوزیته مناسب در دماهای پایین و استانداردهای تولیدکننده خودرو استفاده کنید.
6. نگهداری و تعویض منظم روغن: رعایت برنامه نگهداری و تعویض روغن گیربکس اتوماتیک بسیار مهم است. در شرایط سرد، آلودگی‌های ذراتی مانند رسوبات و رطوبت می‌توانند روی عملکرد گیربکس تأثیر منفی بگذارند. بنابراین، تعویض منظم روغن و استفاده از فیلترها و قطعات تمیز و سالم برای گیربکس اتوماتیک بسیار مهم است.
7. پیش‌بینی مسیر: در شرایط آب و هوایی سرد، تلاش کنید مسیر خود را پیش‌بینی کنید و از جاده‌ها و مسیرهایی با سطح زمینی مناسب و کمتر از برف و یخ استفاده کنید. این کار به شما کمک میکند تا از لغزش و استرس زیاد بر روی گیربکس جلوگیری کنید.
8. نگهداری سیستم تهویه: سیستم تهویه مناسب در شرایط سرد برای حفظ عملکرد بهینه گیربکس اتوماتیک حائز اهمیت است. اطمینان حاصل کنید که سیستم تهویه خودرو درست کار میکند و در صورت نیاز، فیلتر هوای آن را تعویض کنید.
در نهایت، توصیه می‌شود که همیشه دستورالعمل‌ها و توصیه‌های تولیدکننده خودرو را بررسی کنید و در صورت نیاز به خدمات تعمیر و نگهداری، به یک کارشناس ماهر مراجعه کنید.
تعمیرگاه گیربکس حامی کار، تعمیرگاه تخصصی گیربکس اتوماتیک
همان‌طور که بررسی کردیم نشانه‌های خرابی گیربکس اتوماتیک متفاوت هستند بر همین اساس نیز روش‌های تعمیر و سرویس گیربکس اتوماتیک با هم تفاوت دارند و این موارد را تنها یک تعمیرکار حرفه‌ای می‌داند، بر همین اساس در تعمیرگاه گیربکس حامی کار کلیه گیربکس‌های اتوماتیک به‌صورت تخصصی بر اساس ساختار پیچیده‌ای که دارند بررسی و تعمیر می‌شوند، علاوه بر این‌همهٔ خدمات ما با ضمانت یک‌ساله تضمین می‌شوند. شما می‌توانید در شرایط حاد از خدمات بکسل کردن خودروی مجموعه نیز استفاده کنید.
بدون دیدگاه